Chương VII: VIỆC LỰA CHỌN THÁNH LỄ VÀ CÁC PHẦN THÁNH LỄ

I. VIỆC LỰA CHỌN THÁNH LỄ

II. VIỆC LỰA CHỌN CÁC PHẦN THÁNH LỄ

Các bài đọc

Các lời nguyện

Kinh Nguyện Thánh Thể

Các bài hát 

352. Hiệu quả mục vụ của Thánh Lễ sẽ gia tăng nhiều, nếu các bản văn bài đọc, lời nguyện và bài ca đáp ứng thoả đáng, hết sức có thể, với các nhu cầu và sự chuẩn bị tâm hồn, cũng như não trạng của những người tham dự. Ðó là điều có thể đạt được nếu biết sử dụng cách thích đáng quyền hạn rộng rãi trong việc lựa chọn được nói đến sau đây.

Vì thế, trong việc tổ chức Thánh Lễ, vị tư tế phải lưu ý đến lợi ích thiêng liêng chung của dân Chúa, hơn là sở thích riêng. Hơn nữa, khi chọn lựa các phần, ngài nên nhớ cần phải thựchiện với sự thuận ý của những người có giữ một phận vụ nào đó trong việc cử hành, kể cả giáo dân, trong những gì trực tiếp liên quan tới họ.

Vì có thể rộng rãi lựa chọn các phần Thánh Lễ, nên trước khi cử hành, thầy phó tế, các độc viên, người hát thánh vịnh, ca trưởng, người dẫn lễ, ca đoàn, mỗi người cần biết rõ bản văn liên quan đến phận vụ mình, và đừng để xảy ra tình trạng "gặp đâu hay đó". Các nghi thức được sắp xếp và diễn tiến cách hài hoà giúp ích nhiều cho tâm trí giáo dân tham dựThánh Lễ. 

I.  VIỆC LỰA CHỌN THÁNH LỄ

353. Về các lễ trọng, vị tư tế phải theo lịch của thánh đường nơi cử hành.

354. Về các Chúa Nhật, các ngày Mùa Vọng, Mùa Giáng Sinh, Mùa Chay, Mùa Phục Sinh, các lễ kính và lễ nhớ buộc:

a. Nếu Thánh Lễ được cử hành có giáo dân tham dự, thì vị tư tế theo lịch của thánh đường nơi cử hành;

b. Nếu Thánh Lễ cử hành không có giáo dân, vị tư tế có thể chọn hoặc lịch của thánh đường hoặc lịch riêng.

355. Về các lễ nhớ tự do:

a. Trong các ngày Mùa Vọng từ 17 đến 24 tháng 12, các ngày Bát Nhật Giáng Sinh và các ngày Mùa Chay, trừ thứ Tư lễ Tro, và Tuần Thánh, phải dâng lễ theo ngày phụng vụ. Về lễnhớ có trong lịch chung rơi vào các ngày ấy, có thể đọc lời nguyện nhập lễ, ngoại trừ thứ Tư lễ Tro và các ngày Tuần Thánh. Trong các ngày trong tuần Mùa Phục Sinh, có thể cửhành toàn bộ lễ nhớ các Thánh.

b. Trong các ngày Mùa Vọng trước 17 tháng 12, các ngày mùa Giáng Sinh từ 2 tháng 1 và các ngày Mùa Phục Sinh, có thể chọn hoặc lễ theo ngày, hoặc lễ về vị Thánh, hay về một trong các vị Thánh được nhớ, hoặc lễ về một vị Thánh được ghi trong sổ bộ các Thánh vào ngày ấy.

c. Trong những ngày Mùa Quanh Năm, có thể chọn hoặc lễ theo ngày, hoặc lễ nhớ tự do nhằm vào ngày ấy, hoặc lễ về vị thánh được ghi trong sổ bộ các Thánh vào ngày ấy, hoặc lễcho các nhu cầu hay lễ ngoại lịch.

Nếu cử hành Thánh Lễ có giáo dân, vị tư tế phải chú ý đừng bỏ thường xuyên quá và không có lý do chính đáng các bài đọc của những ngày trong tuần, được chỉ định trong sách BàiÐọc, vì Hội Thánh muốn dọn cho giáo dân bàn tiệc Lời Chúa phong phú hơn.[cxl] [139]

Cùng vì lẽ ấy, chỉ nên cử hành lễ cầu cho những người qua đời cách chừng mực, vì bất cứ Thánh Lễ nào cũng được dâng cầu cho kẻ sống và người quá cố, và kinh Tạ Ơn luôn nhớđến các kẻ qua đời.

Nơi nào giáo dân thích cử hành lễ nhớ tự do kính Ðức Trinh Nữ Maria hay các Thánh, thì nên thoả mãn lòng đạo đức chính đáng của họ.

Khi được phép chọn giữa lễ nhớ ghi trong lịch chung và lễ nhớ trong lịch giáo phận hay dòng tu, thì nên chọn lễ nhớ riêng, nếu bậc lễ bằng nhau và truyền thống đã quen như vậy.

II. VIỆC LỰA CHỌN CÁC PHẦN THÁNH LỄ

356. Khi chọn các bản văn thuộc các phần khác nhau của Thánh Lễ, về Mùa hay về các Thánh, phải theo các qui tắc sau đây. 

Các bài đọc

357. Vào các ngày Chúa Nhật và lễ trọng có ba bài đọc trích từ các Ngôn Sứ, Tông Ðồ và Tin Mừng, nhờ đó dân kitô hữu được dạy dỗ về tính cách liên tục của công trình cứu rỗi, theo như ý định nhiệm mầu của Thiên Chúa. Phải đọc đủ và đúng ba bài.

Các lễ kính có hai bài đọc. Tuy nhiên, nếu lễ kính được nâng lên đúng theo luật thành lễ trọng, thì thêm bài đọc thứ ba lấy từ phần Chung.

Trong các lễ nhớ các Thánh, nếu không có các bài đọc riêng, thì đọc các bài theo ngày. Trong vài trường hợp, có đề nghị các bài đọc thích hợp, nghĩa là đưa ra ánh sáng một khíacạnh đặc biệt của đời sống thiêng liêng hoặc hoạt động của vị Thánh. Việc sử dụng các bài đọc này không bắt buộc, ngoại trừ khi lý do mục vụ khuyên nên đọc.

358. Trong sách Các Bài Ðọc cho ngày, trong suốt năm ngày nào trong tuần cũng có bài đọc. Do đó, thường ngày nào hãy lấy bài đọc đã chỉ cho ngày ấy, trừ phi gặp lễ trọng hay lễ kính, hay lễ nhớ có bài đọc Tân Ước riêng, trong đó có nhắc đến vị Thánh được cử hành.

Tuy nhiên, khi nào việc đọc liên tục trong tuần bị ngắt quảng vì một lễ trọng, lễ kính hay một cử hành đặc biệt, vị tư tế được phép tùy theo cách xếp đặt các bài đọc trong cả tuần mànhập những phần bị bỏ với những phần khác hoặc quyết định xem nên đọc bài nào hơn.

Trong các Thánh Lễ cho những nhóm đặc biệt, vị tư tế được phép chọn những bài đọc đặc biệt thích hợp với cử hành hơn, miễn là lấy từ những bản văn trong sách Các Bài Ðọc được phê chuẩn.

359. Ngoài ra, có sự chọn lựa đặc biệt các bản văn Thánh Kinh trong sách Các Bài Ðọc cho các Thánh Lễ nghi thức, trong đó có cử hành các Bí Tích hay phụ tích, hoặc cho các Thánh Lễ được cử hành cho những nhu cầu nào đó.

Các sách Bài Ðọc ấy được tổ chức sao cho các tín hữu nhờ nghe Lời Chúa thích hợp, sẽ được hướng dẫn nhận biết đầy đủ hơn mầu nhiệm mà họ tham dự, và thúc đẩy họ yêu mến Lời Chúa nồng nàn hơn.

Do đó, các bản văn được đọc trong cử hành phải được xác định dựa theo lý do mục vụ và năng quyền được chọn trong vấn đề này.

360. Có trường hợp cùng một bản văn có hình thức dài và hình thức ngắn. Việc lựa chọn giữa hai hình thức này phải theo tiêu chuẩn mục vụ. Nên lưu ý đến khả năng của tín hữu nghe bài đọc dài hay bài đọc ngắn có kết quả hơn, đến khả năng của họ nghe bản văn được bổ túc nhờ bài giảng giải thích.

361. Khi có năng quyền chọn giữa một bản văn và bản văn khác được xác định rồi, hoặc bản văn khác còn để tự do, thì phải chú ý đến lợi ích của các người tham dự. Chọn bản văn đầu tiên, vì dễ hơn hay thích hợp hơn với cộng đoàn đang tập họp, hoặc chọn bản văn thay thế, được chỉ định cho một cử hành nào đó vì thích đáng hơn, hoặc bản văn thứ ba được để cho tự do, tùy theo lợi ích mục vụ khuyên nên theo chọn lựa nào.

Ðiều trên có thể xảy ra trong trường hợp cùng một bản văn được đề nghị đọc trong hai ngày gần nhau, chẳng hạn ngày Chúa Nhật và ngày tiếp theo, hoặc trường hợp có nỗi e ngại một bản văn nào đó có thể gây ra khó khăn trong một cộng đoàn tín hữu nào đó. Tuy nhiên, trong việc chọn lựa các bản văn Thánh Kinh, phải tránh loại bỏ thường xuyên một sốphần của Thánh kinh.

362. Ngoài năng quyền lựa chọn những bản văn thích hợp hơn như đã nói trên, các Hội Ðồng Giám Mục có năng quyền, trong những trường hợp đặc biệt, đưa ra những thích nghi liên quan đến các bài đọc, miễn là phải giữ luật chọn các bản văn trong sách Các Bài Ðọc được phê chuẫn đúng luật. 

Các lời nguyện

363. Trong bất cứ Thánh Lễ nào, nếu không ghi chú cách khác, chỉ được đọc các lời nguyện của lễ đó.

Trong các lễ nhớ các Thánh, vị tư tế đọc lời nguyện nhập lễ riêng hoặc, nếu không có, thì lấy trong phần Chung phù hợp. Các lời nguyện trên tiến lễ và hiệp lễ, nếu không có riêng, thì lấy trong phần Chung hoặc trong ngày theo Mùa lúc đó.

Trong những ngày trong Mùa Quanh Năm, ngoài những lời nguyện của Chúa Nhật liền trước, có thể lấy hoặc những lời nguyện của Chúa Nhật khác Mùa Quanh Năm, hoặc một trong những lời nguyện cho "các nhu cầu khác nhau", có ghi trong sách Lễ. Tuy nhiên, luôn luôn được phép chỉ lấy lời nguyện nhập lễ của các lễ ấy mà thôi.

Bằng cách trên, người ta có nhiều bản văn để nuôi dưỡng kinh nguyện của tín hữu cách phong phú hơn.

Tuy nhiên, trong những Mùa chính trong năm, đã có sự thích ứng này rồi nhờ các lời nguyện riêng của Mùa, có sẵn trong Sách Lễ cho mỗi ngày. 

Kinh Nguyện Thánh Thể

364. Sách Lễ Rôma có nhiều lời tiền tụng, giúp cho việc tạ ơn trong Kinh Nguyện Thánh Thể được biểu lộ bằng nhiều cách khác nhau và các ý nghĩa khác nhau của mầu nhiệm cứu độ được sáng tỏ hơn.

365. Việc lựa chọn Kinh Nguyện Thánh thể trong Lễ Qui phải theo những qui tắc sau đây:

a. Kinh Nguyện Thánh Thể I, hay còn gọi là Lễ Qui Rôma, là kinh có thể dùng lúc nào cũng được, nhưng thích hợp hơn hết trong những ngày có kinh "Cùng hiệp thông" riêng, hoặc trong những Thánh Lễ có kinh "Vậy, lạy Cha, đây là lễ vật" riêng, cũng như trong các lễ kính các Tông Ðồ và các Thánh mà tên được nêu trong Kinh Nguyện Thánh Thể này, và trong các ngày Chúa Nhật, nếu không vì lý do mục vụ mà nên chọn Kinh nguyện Thánh Thể III.

b. Kinh Nguyện Thánh Thể II, vì những đặc điểm riêng của nó, nên được dùng trong các ngày trong tuần, hoặc trong những hoàn cảnh đặc biệt. Mặc dù có lời tiền tụng riêng, nhưng cũng có thể đọc với những lời tiền tụng khác, nhất là với những lời tiền tụng nhắc lại vắn tắt mầu nhiệm cứu độ, ví dụ với những lời tiền tụng chung. Khi cử hành Thánh Lễ cầu chongười quá cố, có thể dùng công thức riêng được trù liệu ở chỗ trước kinh "Lạy Cha, xin nhớ  đến".

c. Kinh Nguyện Thánh Thể III có thể được đọc với bất cứ lời tiền tụng nào. Nên dùng vào các Chúa Nhật và lễ kính. Nếu đọc Kinh Nguyện này trong các lễ cầu cho người quá cố, có thể dùng công thức riêng cho người quá cố, vào đúng chỗ của nó, nghĩa là sau những lời: "Còn những con cái Cha đang tản mác bốn phương trời.".

d. Kinh Nguyện IV có lời tiền tụng không thay đổi và trình bày đầy đủ hơn bản tóm lược lịch sử cứu độ. Có thể dùng Kinh Nguyện này khi Thánh Lễ không có lời tiền tụng riêng, và trong các Chúa Nhật "Quanh Năm". Trong Kinh Nguyện này, do cấu trúc của nó, không thể xen vào công thức riêng cầu cho người quá cố. 

Các bài hát

366. Những bài hát nằm trong Lễ Qui, ví dụ "Lạy Chiên Thiên Chúa", thì không được thay thế bằng những bài hát khác.

367. Khi chọn bài hát nằm giữa các bài đọc, và những bài hát lúc nhập lễ, dâng lễ phẩm, và hiệp lễ, thì phải giữ những qui tắc ấn định cho các phần đó (x. nn. 4041, 4748, 6164, 74, 8788).

• Quay lại
• Tiếp Tục